ಎಕ್ಸ್‍-ರೇ, ಕ್ಷಕಿರ – ಸ್ಫಟಿಕವಿಜ್ಞಾನ; ಸ್ಫಟಿಕಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಪರಮಾಣುಗಳು ತಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಎರಗುವ ಎಕ್ಸ್‍ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ವಿವರ್ತಿಸುವವಾದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಸ್ಫಟಿಕಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಸ್ಫಟಿಕವಿಜ್ಞಾನ ಶಾಖೆ.